Се поизвесно е дека од први јули ДДВ-то за струја ќе се врати од сегашните 10 на 18 отсто. Од финансии официјално не потврдуваат, но соопштуваат дека до крајот на јуни годинава се применуваат повластени стапки на ДДВ.
Од први јули 2021 година до 21 декември 2022 година се применуваше повластена стапка од 5 отсто, а од први јанаури до 30 јуни 2023 повластена стапка од 10 проценти. Тоа беше мерка која се донесе со цел да се влијае на намалување на сметките за струја за домаќинства, во услови кога цените на берзите енормно се зголемија, соопштуваат од финансии.
Во меѓувреме енергетските компании почнаа да ги доставуваат пресметките за трошоците до РКЕ, кои се потребени за формирање на новите цени на струјата во тарифните блокови. Рокот е до крајот на мај. До сега, Електродистрибуција и МЕМО го направиле тоа. Се чекаат оние од МЕПСО и ЕВН, но и тендерот на кој државната ЕСМ треба да понуди нова цена за својата струјата, која ја користат домаќинствата и малите поторшувачи. Отакако регулаторот ќе ги добие сите пресметки, ќе одлучи што од нивните трошоци ќе биде прифатено, а што не.
Клучен сегмент ќе биде цената на ЕСМ што ќе ја понуди кон ЕВН хоме, за која треба да има тендер. Во овој дел РКЕ нема влијание. За оваа година, согласно Законот за енергетика ЕСМ има обврска да понуди минимум 50% од неопходната електрична енергија за домаќинствата. Треба да се почека да се види која цена и количина ќе биде понудена, затоа што тоа е витален импут во крајната цена, велат од рке.
Тендерот за цената која треба да ја понуди ЕСМ, во следните денови треба да го објави ЕВН ХОУМ. Најчесто сите потребни количини ги нудат државните електрани. Каква цена на струјата ќе плаќаат граѓаните во следните шест месеци, најмногу ќе зависи од цената на ЕСМ.
Во меѓувреме се прават и последните анализи за враќањето на евтината дневна струја, која беше укината пред повеќе од една година. Се разгледува опцијата цената на електирчната енергија во одреден период од денот да биде пониска од цената во првиот блок.
Од први јанаури цената на струјата за првиот и вториот блок се намали, а кај цената за третиот и четвртиот блок имаше благ раст. Минимално поскапување имаше и кај евтината електрична енергија. Се намали трошокот за пренос и дистрибуција на струја, но ДДВ-то се зголеми од 5 на 10 отсто. ЕСМ пак за над 15 отсто ја поскапи својата струја, односно цената за мегават час скокна од 48 на 56 евра.
Новите цени за струјата на тарифните блокови треба да се донесат до крајот на јуни, а да важат од први јули.
Ирена Чачкова