„Францускиот предлог“ од Европската унија дополнително го подели веќе поделеното општество по разни основи, а сега има дури и експлозија на говор на омраза и дискриминаторски говор, но и повици за насилство. Потпалувачкиот наратив стана секојдневие, а особено зема замав во моменти кога жешки политички теми се на дневен ред во Собранието. Ова го нотира Институтот за медиуми и аналитика во својата најнова публикација.
„Во нашата земја за жал, многу ми е жал што морам тоа да го кажам, имаме една редовна состојба на активен вулкан кога станува збор за говорот на омраза. И тој вулкан, тој говор на омраза секогаш еруптира и прави многу силни експлозии кога на дневен ред во Собрание ќе дојде дебата за теми кои наместо да го обединат и да го хомогенизираат општеството околу крајните интереси на нашата држава и на народите коишто живеат овде, тие предизвикуваат поларизација и дополнителни делби во општеството“ изјави Зоран Бојаровски од Институтот за медиуми и аналитика.
Големи дилеми се отвораат околу институционалниот одговор на говорот на омраза. Прашањето: како е уредена оваа проблематика само по себе повлекува прашања околу тоа како се казнуваат навредите и повиците за насилство.
Експертската јавност и невладиниот сектор притискаат за законски измени и новитети очекуваат во блиска иднина.
„Постои голема конфузија во однос на тоа како институционално се третира говорот на омраза и ние ќе настојуваме да ја расчистиме таа конфузија со отворање на една јавна дебата каде што ќе бидат поканети и експерти и невладини организации коишто се многу заинтересирани говорот на омраза да се гони и кривично“ изјави Жарко Трајановски од Институтот за медиуми и аналитика.
Вкупната полициска статистика за периодот од јануари 2018 година до ноември 2021 година покажува дека МВР има евидентирано вкупно 137 кривични дела кои содржат елементи на омраза, а по кои кривично се пријавени 163 сторители.
„Од вкупно регистрираните, најбројни се кривичните дела „ширење на расистички и ксенофобичен материјал по пат на компјутерски систем“, потоа „загрозување на сигурноста“, како и кривични дела „предизвикување на омраза, раздор или нетрпеливост врз национална, расна, верска и друга дискриминаторска основа“. Во помал број се застапени делата „насилство“, „расна и друга дискриминација“, „повреда на рамноправноста на граѓаните“ и „оштетување на туѓи предмети“ велат од Министерството за внатрешни работи.
Како главен мотив на пријавениот говор на омраза, од МВР истакнуваат дека е политичката припадност или уверување, националноста, етничкото потекло, религијата, сексуалната ориентација и полот.
Петар Догов