Досега најстарата отриена неолитска населба во Македонија, археолошкиот локалитет Влахо на границата со Грција во Пелагонија, е оштетена при работите на ископување на јаглен од блискиот рудник „Живојно“, алармираа археолози.
„На овој локалитет во близина на Живојно, во неговиот периферен источен и северен дел направени се ископи за јаглен и патишта кои имаат оштетено дел од рововите и градбите констатирани преку геофизичкото скенирање и контролните сонди“, велат од Центарот за истражување на предисторијата.
„Во секој случај, успешно се спречи поголема катастрофа! Како резултат на одговорноста на мештаните од Живојно и брзата интервенција на Заводот и музеј – Битола и Управата за заштита на културно наследство, оштетувањето на овој најстар неолитски локалитет во Македонија е запрено. Претставува вистинска штета ваков локалитет којшто е истражуван со поддршка на Европската Унија, Фондацијата Западен Балкан, германската Фондација за истражување на тумбите и македонското Министерство за култура, да биде неодговорно третиран. Затоа, на оваа уникатна неолитска населба ѝ е неопходна подобра заштита и темелно истражување, што е воедно и апел на истакнати меѓународни институции од сферата на културното наследство’, додаваат археолозите.
Годинава властите, поради енергетската криза и потребата за поевтин домашен јаглен за производство на струја во РЕК „Битола“, одлучија да се почнат работите на експлоатација на рудникот „Живојно“, кој го работи државната компанија Електрани на Северна Македонија (ЕСМ). На веб-страницата на ЕСМ пишува дека „во моментов, во фаза на изработка е главен рударски проект за отворање, разработка и за експлоатација на јагленот од наоѓалиштето „Живојно“ со јамска технологија“.
Неолитската населба, која според научниците е стара околу 8.500 години, е основана дури 300 години пред останатите во овој регион, па воедно претставува и еден од најраните неолитски локалитети во Европа.