ЕУ и НАТО да не се апстрахираат од геополитиката во регионот, туку да го отворат прашањето на одредени политички структури кои со религиозни институции наметнуваат свое влијание, а со тоа ја менуваат геополитиката на регионот. Ова е ставот на поранешни министри и високи функционери од земјите од регионот кои упатија еде вид „апел за Црна Гора“ до ЕУ и НАТО, во кој велат дека ситуацијата во оваа земја и случувањата од викендот ги следат со загриженост. Меѓу потписниците е и Емил Кирјас, поранешен државен секретар во министерството за надворешни работи на Македонија. Кирјас смета дека за насилните протести кои се случија во Цетиње при устоличувањето на српскиот митрополит ЕУ не може да се оправда само со една изјава – за слобода на изразување на религиозни чувства. Тоа, според Кирјас, не е така, бидејќи, и СПЦ и Руската црква, со години се занимаваат со геополитика, а не со религија, а нивната агресивна политика полека го зафаќа целиот регион.
Ние многу добро знаеме, особено ние во регионот за политичкото влијание во црковните институции, особено во СПЦ. Не е исклучок ниту српската, ниту руската православна црква од тоа дека наместо да се бават со црковни прашања и религиозни работи, се бават со геополитика. Тоа го гледаме во Украина, во Босна, и сега во Црна Гора. Да го пренесам во македонски контекст – СПЦ би сакала да има под своја команда и православна црква во Македонија со што би преземала голем дел од македонската територија и македонското културно наследство, па дури и по истиот принцип би посакала да хиротониса и свој архиепископ во црквата Св.Софија во Охрид, алармира Кирјас.
Кирјас смета дека гео-политиката на Србија да го наметне својот свет во целиот регион е една константа, налик на поврзани крвни садови. Но, не станува збор само за Србија и нејзината агенда, туку сведоци сме и за националистичките, популистички политики и на другите соседни земји. Затоа, според Кирјас ЕУ и НАТО мора да се вклучат во политичкиот дијалог.
Црна Гора е во пламен, и можна е дестабилизација, но треба да и се помогне да го обнови внатрешниот дијалог и да не дозволат мешање однадвор. Во истовреме Македонија мора исто така да биде внимателна, смета Кирјас.
Она што за жал го гледаме во Црна Гора наликува како понатамошна дестабилизација на оваа држава. Ние треба да им помогнеме на Црногорците преку внатрешен дјалог да се справат со ова да не дозволат мешање однадвор, да не дозволат меѓутничкиот мир и спокој да биде жртва на геополитичките амбиции на другите, посебно на нивните соседи, а ние во Македонија да бидеме внимателни како ќе се однесуваме меѓусебе, а посебно со сеседите, укажува Кирјас.
Во Црна Гора тензиите продолжуваат. Устоличиувањето на српскиот митрополит на Цетиње викендов само ги потврди длабоките поделби во црногорското општество за односите со Србија и Српската православна црква. Поделби кои се отсликуваат и во односите меѓу претседателот Џукановиќ и владата на Кривокапиќ, кои имаат сосема поинаков став за тоа како треба да се развиваат. Насилните протести на кои јавноста сведочеше алармантно наликуваа на меѓурелигиските судири кои доведоа до балканската војна од пред 30 години.
Алиса Шутиноска